9) Over gehoorzaamheid en onderwerping

 1. Het is iets groots in de gehoorzaamheid aan een overste ondergeschikt te leven, en zijn eigen meester niet te zijn. 
 Het is veel voordeeliger onderdaan te zijn dan overste.
Dr. van Dijk zegt hier: Veel veiliger is het te verkeeren in den staat van onderhoorige, dan in den rang van overste. 
 Maar velen leven in ondergeschiktheid meer uit dwang(of zoals dr. van Dijk zegt: uit noodzaak) dan uit liefde; en die hebben verdriet en zijn geneigd tot morren. 
 Dezen zullen geene vrijheid van geest gekomen, vooraleer zij zich uit ganscher harte onderwerpen om Gods wil.
 Loop her- of derwaarts: gij zult geene rust vinden, tenzij in ootmoedige gehoorzaamheid aan het bestuur van uwen overste. 
 De inbeelding dat men beter zal zijn in andere plaatsen heeft er velen van 't spoor gebracht.

Dit gedeelte moest ik een paar keer overlezen, voordat ik het een beetje ging begrijpen... Jullie ook? Ik ging steeds meer de diepte van deze woorden zien! Wil ik gehoorzaam zijn aan Gods geboden uit wetticisme? Omdat het moet? Of omdat ik Hem liefheb? Méér dan mezelf? Omdat ik in liefde wil beantwoorden met hetgeen, waarvoor onze Schepper mij gemaakt heeft? Of denk ik het beter te weten dan mijn Schepper en Zaligmaker? Wat brengt het mij, wanneer ik het beter denk te weten dan de HEERE? Niet Hem en mijn naaste dien, maar juist ga heersen? Macht uitoefenen? 

Eerst dacht ik:
Lekker gemakkelijk... 'Gewoon' doen wat een ander zegt dat ik 'moet' doen. Hoef ik ook geen verantwoordelijkheid te nemen...
Maar is dat ook zo? 
Deze gedachten brachten mij bij Mattheüs 25 vanaf vers 14 waarin Jezus de gelijkenis over de talenten vertelt. Brengt het volbrengen van een taak geen verantwoordelijkheid mee dan? 
Jazeker wel! Maar een taak in liefde volbrengen is toch wel héél wat anders. Lees de reactie van de dienaar, die één talent kreeg, aan zijn heer. Namelijk:
Mattheüs 25:25 En ik ben bevreesd weggegaan en heb uw talent verborgen in de grond; zie, hier hebt u het uwe. 

Wat ontving deze dienaar, die de Heer uit angst diende? Van hem werd het talent genomen en aan de dienaar gegeven die inmiddels tien talenten had. 
Mattheüs 25:28 Neem daarom het talent van hem af en geef het aan hem die de tien talenten heeft.
En wat gebeurde er toen met hem?

Mattheüs 25:29 Want ieder die heeft, aan hem zal gegeven worden, en hij zal overvloedig hebben; maar van hem die niet heeft, van hem zal afgenomen worden ook wat hij heeft.

30. En werp de onnutte dienaar uit in de buitenste duisternis; daar zal gejammer zijn en tandengeknars.

Maar wat gebeurde er met de dienstknechten die enthousiast hun heer dienden, door de talenten die zij van hun heer gekregen hadden te gebruiken? Tegen beiden zei de heer hetzelfde:
Mattheüs 25:21 Zijn heer zei tegen hem: Goed gedaan, goede en trouwe dienaar, over weinig bent u trouw geweest, over veel zal ik u aanstellen; ga in, in de vreugde van uw heer. 

Ik lees in deze gelijkenis vreugde voor hen die de HEERE in vrijheid, liefde en met enthousiasme dienen door de van Hem gekregen talenten te gebruiken. En ik lees gejammer en tandengeknars voor diegene die Hem met angst dienen. Angst hoort niet bij vrijheid, is een gedachte die door mijn hoofd dwarrelt. En: 

Wanneer ik doe, waarvoor ik geschapen ben? Is dat niet de ultieme beleving van geluk en vrijheid? 

Het staat prachtig beschreven in Paulus' brief aan de Romeinen hoofdstuk 6. Gestorven aan de zonde en we zijn dienstbaar geworden aan de gerechtigheid. Romeinen 6:18: En, vrijgemaakt van de zonde, bent u dienstbaar gemaakt aan de gerechtigheid.

Ik vergelijk het met een vis die heerlijk in het water zwemt dat zijn Schepper hem gegeven heeft. Hij voldoet hiermee aan het doel waarvoor de HEERE hem geschapen heeft. Dat is goed voor het visje, hij wordt er gelukkig van... Wanneer hij op het droge belandt, kan hij niet zwemmen. Hij worstelt hapt naar adem, maar niets helpt. Hij sterft... Zo ook wij mensen.

Wij zijn geschapen om op aarde God te eren met alles wat wij van Hem gekregen hebben. Hij heeft ons zijn tien geboden gegeven, omdat Hij wist dat dit goed was voor ons... Als wij niet doen, waarvoor de HEERE ons gemaakt heeft, maar onze eigen zondige verlangens najagen, worden we ongelukkig. Het is niet goed voor ons omdat we niet beantwoorden aan het doel waarvoor onze Schepper ons gemaakt heeft! Dagelijks worstel ik in meer of mindere mate mijn hoogmoed, hebzucht, lust, jaloezie, overdaad, boosheid en gemakzucht...

Elke dag moet ik erkennen dat ik alweer tekort geschoten ben. Heb ik vandaag de HEERE gebeden en in Zijn Woord gezocht naar Zijn wijsheid? Rechtvaardigheid, zelfbeheersing, moed/vasthoudendheid, geloof, hoop en (naasten-)liefde beoefend? Hoeveel vreugde geeft het om júist daarmee bezig te zijn, in plaats van met mezelf. En daarmee God de eer te geven hier op aarde die Hij zo waard is... 

2. 't Is waar, elkeen handelt liefst naar eigen zin, en is meer genegen voor die, welke van zijn gedacht zijn. M.a.w.: we gaan liever om met mensen die hetzelfde denken als wij. Toen ik de andere vertaling las, begreep ik het! We zitten zo vast aan het voldoen aan onze verlangens en gevoelens...

 Maar als God onder ons woont, is het somtijds noodig dat wij ons eigen gevoelen afstaan om den vrede.
 Wie is er zoo wijs dat hij alles ten volle weten kan?
 Daarom, betrouw u niet te veel op eigen goeddunken; maar luister ook gaarne naar de gevoelen van anderen.
 Als uwe gedachte goed is, en dat gij er nochtans om Gods wil van afgaat om een andere te volgen, daar zul gij meer voordeel uit trekken. 
Hier worden we door Thomas nogmaals herinnert aan het feit dat wij mensen beperkt zijn. Zoals in de vorige hoofdstukken uitvoerig behandelt is. Laten we niet onszelf hoger en wijzer achten dan een ander. Luister naar de ander. Om naar Gods wil, eigen goeddunken te laten liggen en de ander te volgen. Weet je wat er als kopje boven Psalm 119 staat? Vreugde over de wet! Het zal ons veel geven... Maar wat?

3. Ik heb dikwijls hooren zeggen, dat het veiliger is raad te vragen en aan te nemen, dan te geven.

 Het kan ook voorvallen dat elk gevoelen goed zij; maar zich naar anderen niet te willen voegen als de gelegenheid of de rede het vereischt, is een teeken van hoogmoed en hardnekkigheid.
Denkend aan de praktijk van mijn leven? Wanneer ik goed luister, de ander probeer te begrijpen en niet tracht de discussie te winnen, schept dat een band met de ander. 
De uitspraak: 'Als je persé jouw gelijk wilt behalen, zijn er altijd twee verliezers', staat niet in de Bijbel voor zover ik weet. Maar het is zó waar! Want we verliezen de liefde en betrokkenheid op elkaar. 'Hete hoofden, koude harten!', zogezegd. Daarbij denk ik opnieuw aan de bovenstaande genoemde gelijkenis van de talenten die de heer gaf aan Zijn dienaren... Tevens kan ik alleen maar beamen wat Thomas a Kempis hier zegt:
Het is een teeken van hoogmoed en hardnekkigheid(of zoals dr. van Dijk het vertaald: onverzettelijkheid) 

Eergisteren beluisterde ik een lezing van ds. E. Meijer, over ons geweten. Ons geweten hebben we gekregen van de HEERE. Dus dat moeten we niet het zwijgen opleggen. Soms keuren wij echter dingen af van onszelf of een ander, die niet letterlijk in de Gods Woord staan. We hebben het meegekregen door onze opvoeding. Belangrijk is om altijd Gods Woord naast ons geweten te leggen! En soms..., wanneer we ervan overtuigd zijn dat het goed is wat we doen, maar een broeder of zuster daar grote bezwaren tegen heeft, laten we dan het tóch laten. Uit liefde voor de broeder of zuster om ze te behouden voor het geloof in Christus. In 1 Korinthe 8 staat het duidelijk beschreven. Ben je benieuwd naar de lezingen?

Oefening:
Welk geluk van niet af te hangen dan van God in den persoon der oversten, die zijne plaats bekleeden! Hoe verdienstig is de volstandige oefening der gehoorzaamheid, aangezien zij verzaking aan zich zelven, van de volmaakte liefde Gods. Het is de gehoorzaamheid die de uitmuntendheid, het geluk en de verdienste van het christelijk en kloosterlijk leven uitmaakt, en van onze harten maakt. Maar hiertoe wordt verzocht dat de geest, het hart en de werken samenspannen om ons de gehoorzaamheid te doen oefenen: de geest namelijk met ze goed te keuren; het hart met ze te beminnen; en de werken met spoedig, edelmoedig en standvastig de gehoorzaamheid te beoefenen. 
Hier wordt gezegd dat we ons geluk alleen moeten laten afhangen van God. En op aarde maakt God zich bekend via de overste van het klooster. Aan deze overste moeten we gehoorzaam zijn. Men 'traint' hier in de gehoorzaamheid in Christus. Echter..., mede met mijn reformatorische achtertgrond, vind ik deze zin griezelig:

'Welk geluk van niet af te hangen dan van God in den persoon der oversten, die zijne plaats bekleeden!' 

Kan een 'gewoon' mens vervanger zijn van Hem? Nee toch zeker!? De paus of een overste is niet de Heere Jezus... Wèl kunnen wij van hen leren, indien zij Gods Woord spreken. Terug naar de lezing van dominee Meijer. Laten we ALTIJD Gods Woord naast onze gedachten, meningen en gedragingen leggen:

Paulus moedigt ons in Hebreeën 12 aan, volhardend te leven in de navolging van Christus. 
Hebreeën 12:1 Welnu dan, laten ook wij, nu wij door zo'n menigte van getuigen omringd worden, afleggen alle last en de zonde, die ons zo gemakkelijk verstrikt. En laten wij met volharding de wedloop lopen die voor ons ligt,

2. terwijl wij het oog gericht houden op Jezus, de Leidsman en Voleinder van het geloof. Hij heeft om de vreugde die Hem in het vooruitzicht was gesteld, het kruis verdragen en de schande veracht en zit nu aan de rechterhand van de troon van God.
Nu is het nog trainen, trainen en nog eens trainen. Er komt een eind aan! Hoe héérlijk zal het zijn, straks de wedloop uitgelopen te hebben en bij Hem te mogen zijn. Wij blijven zondaar tot onze dood of Jezus' wederkomst. Tevens kunnen we vertrouwen en bouwen op de HEERE, die ons als rechtvaardigen aanziet, door Zijn Zoon. Ons is door Hem een heerlijke toekomst bereid in de eeuwigheid! 

Gebed:
O mijn Zaligmaker! Zou ik U de onafhankelijkheid
van eenen God aan de gehoorzaamheid kunnen zien slachtofferen, zonder deze te beminnen en te oefenen? Zou ik U, gedurenden dertig jaren, stipt in alles aan de H. Maagd, Uwe Moeder, en aan den H. Jozef kunnen zien gehoorzamen, zonder mij met ijver toe te leggen om nauwkeurig te onderhouden al wat Gij mij door Uwe ingevingen, door mijnen regel en door mijne oversten gebiedt? En hoe zou ik aan den tegenzin en den last kunnen toegeven, die ik in de gehoorzaamheid aantrof, ziende dat Gij zelf aan Uwe beulen zijt gehoorzaam geweest, wanneer zij geboden U te kruisigen? O mijn Jezus! Geef dat ik mij aan de gehoorzaamheid onderwerpe om de Uwe na te volgen, om de begeerte te toonen, die ik heb van U te behagen en om in alles en altijd Uw heiligen wil te volbrengen. Amen.

De oude taal is voor mij niet altijd even duidelijk. Mooi vind ik hoe in het gebed Jezus' gehoorzaamheid wordt aangehaald. Helemaal ermee eens ben ik 't niet. Toen de Heere Jezus 12 jaar was geworden, bleef Hij in de tempel en Jozef en Maria waren Hem kwijt. Hij was niet met hen mee op weg naar huis gegaan, maar verbleef in de tempel. Zoals ik het lees in dit Bijbelgedeelte, was Jezus hier méér gehoorzaam aan Zijn hemelse Vader dan aan Zijn aardse ouders... Gevonden door Zijn ouders, ging Jezus daarna mee op weg naar huis.

Gedachtzame vragen tot bedachtzame antwoorden:

1. Waarom gehoorzaam jij de HEERE? Uit angst? Zoals de eerste dienaar? Of lijk je meer op de andere twee?
2. Hoe moeilijk/makkelijk vind jij het, om te gehoorzamen aan iemand die boven jou staat?
3. God heeft ons geschapen met een doel. Jesaja 43 vers 7 en 1Korinthe 10 vers 31 spreken daarvan. Over welk doel wordt hier gesproken?(Geloofstoerusting: Gods heerlijkheid en onze vreugde)
4. 'Vreugde over de wet', staat er als titel boven Psalm 119. Ervaar jij dit ook zo?
   
5. Wanneer wij niet in geloof beantwoorden aan Gods doel met ons, zijn wij als een vis op 't droge... In een andere blog ga ik hier uitgebreider op in. Wees niet bang! Het is maar een korte overdenking naar aanleiding van de lijdenstijd. Gods liefde oneindig groot! Lees je mee? Zing je mee? En nog
   
   belangrijker: Zwem je mee in Zijn zee van Zijn overvloedige genade?  
   
   
   
   
   
   Volgende hoofdstuk
   Vorige hoofdstuk
   
   Dit hoofdstuk lees je op pagina 13 van de vertaling van dr. Is. van Dijk